Gesprek met Riek en Thaam Ootes.
Op 10 januari 2014 heeft de Bouwhistorische Commissie van De Cromme Leeck een gesprek gevoerd met Riek Goossens-Ootes en haar broer Thaam Ootes. Zij zijn beiden geboren in de boerderij Kerkstraat 71, Thaam op 20-5-1932 en Riek op 3-10-1934. Ook aanwezig is Rieks echtgenoot Aad Goossens, auteur van de genealogie van de familie Ootes, waaraan enige gegevens in dit stuk ontleend zijn. Riek was onderwijzeres en woont met Aad in Wervershoof. Thaam boerde vanaf 1958 in de familieboerderij aan de Westeinderweg 57 (nu zijn zoon Ton Ootes). Hij woont in een burgerhuis aan de Westeinderweg, maar zal in 2014 verhuizen naar zijn geboortehuis aan de Kerkstraat.
Het gezin Ootes telde negen kinderen: vijf meisjes en vier jongens.
Gespreksonderwerp: de vroegere indeling en de bewoningsgeschiedenis van de boerderij.
Op de kadasterkaart uit ca. 1830 is de kavel nog onbebouwd.
Tot 1924 is de eigenaar Cornelis Heddes, in 1875 getrouwd met Grietje Wit (‘peet’ Griet).
Zij is geboren in de naastgelegen boerderij Kerkstraat 75, later eigendom van de familie Kamp. Zij was familie van Anna Wit, de moeder van Riek en Thaam. Misschien hebben Cornelis en Grietje de boerderij ge- of verbouwd.
Cornelis en Grietje waren kinderloos. Na het overlijden van Cornelis op 19 mei 1924 werd Grietje eigenaar. Eind jaren twintig verkocht zij de boerderij aan Cornelis (Cees) Ootes (1887-1952), die het bedrijf tot dan toe van haar pachtte. Na het overlijden van Cees in 1952 wordt zijn vrouw Anna Ootes-Wit (1895-1985) eigenaar. Anna was ook geboren in de naastgelegen boerderij, Kerkstraat 75. Zij verkoopt in 1975 de boerderij aan haar ongetrouwde dochter Maria Theresia (Trees, geboren 17-5-1925), die met haar broer Jan in de boerderij blijft wonen. Jan overlijdt in 2009 en Trees in 2013. In 2014 verkopen de erven de boerderij aan Petrus Nicolaas Jozef (Peter) Ootes, geboren 15-1-1961, zoon van Thaam, en zijn vrouw Maria Anna Bernadette (Marja) Knol, geboren 25-2-1962. Zij verbouwen de stolp voor eigen bewoning en het voorhuis tot een zogenoemde kangoeroewoning, waar hun (schoon)vader Thaam gaat wonen. Een kangoeroewoning is een zelfstandige woonruimte in een pand, maar met een gezamenlijke voordeur en één adres.
Het erf van de boerderij besloeg 1970 m2. Thaam: ‘Aan de voorkant was een wegsloot, met een brug. Er stonden diverse perenbomen: drie trosjesperen (een stoofperenras), twee op één stam geënte ijsbout/conferencen en op de hoek een kruidenierspeer.’ Achter de boerderij stond een varkensboet met houten wanden (getrapte weeg). Daarachter een plee (‘huisie’), die loosde op de sloot tussen Ootes en nummer 69, waar anno 2014 de familie Zuiker woont. Als de meiden veel vriendinnen over huis hadden, was de plee vaak lang bezet. Riek: ‘Bij hoge nood gingen we dan bij buurman Kamp!’ In de jaren vijftig is de boet vervangen door een stenen schuur en werd er in de boerderij een wc gemaakt. Thaam: ‘Of er ooit varkens in de nieuwe schuur gezeten hebben, weet ik niet.’ Er zit wel een varkensluik in.
Bij de boerderij hoorde drieënhalve hectare land aan de overkant van de Kerkstraat en ruim vier ha gelegen aan de Grote Zomerdijk. Dit stuk lag aan het eind van het land behorend bij de boerderij aan de Westeinderweg 57, nu van Ton Ootes. Op een gegeven moment in de jaren twintig is het land aan de Kerkstraat door Grietje Heddes-Wit (deels?) geschonken aan de paters van Mill Hill, zodat die daar een missiehuis konden bouwen. Toen dat uiteindelijk in Hoorn verrees, is de grond weer in bezit van de familie Ootes gekomen. Later werd er het A-veld van de voetbalvereniging Spartanen aangelegd en de Theresiaschool (Het Trefpunt) gebouwd. Doordeweeks liepen er schapen. Voor de voetbalwedstrijd moesten er schapenkeutels gezocht en opgeruimd worden. In 1961 is hier ook de r.k. jongensschool gebouwd, later vervangen door de gemengde Hiëronymusschool. Ten slotte verrees hier in 1982 ook nog de bibliotheek.
Het was een gemengd bedrijf: zo’n acht à tien koeien, enkele varkens en verder de teelt van onder andere pootaardappelen, bieten, witlof en bloembollen, zoals crown imperials, die in de volksmond ‘wenende vrouwen’ genoemd werden. In de oorlog, door de scheurplicht, graan. Als de varkens naar de ‘beer’ moesten (gedekt moesten worden) ging dat lopend met het varken naar berenhouder Beerepoot, die bij de molen aan het einde van de Oosteinderweg woonde.
Rond 1925 deelde Cees het werkpaard en de dorsmachine met rosmolen met zijn broer Klaas. Ook werd er samengewerkt met Dirk Schipper van de Kerkstraat tegenover bakker Schoutsen. In de jaren dertig was het geen vetpot. Moeder Anna zei later altijd: ‘De oorlog was erg, maar de crisistijd was erger.’ In de oorlog waren er Duitse soldaten, opgeroepen voor hun nummer, aan de overzijde gehuisvest, maar die zorgden niet voor onrust. Wel was er in 1945 een razzia in Wognum, waar het dorp erg onder geleden heeft.
Gewoond werd er in de keuken. Daar waren een kraan en een waterbak bij de buitenmuur. Het water uit de waterbak was niet erg helder en werd niet gebruikt. Er werd wel waswater gehaald bij de boerderij van buurman Kamp, dat was zachter. In de jaren vijftig werd de keuken vergroot door er een stukje vierkant bij te trekken. De vierkantspaal werd onder de zolder weggezaagd en op de zolder opgevangen door een liggende draagbalk.
Rechts van de voordeur was de woonkamer en links de slaapkamer. Daar sliepen de meisjes. De jongens sliepen op de open zolder van het voorhuis in ijzeren en houten bedden. Riek: ‘Later sliep ik ook wel onder de dakkapel, van mijn broers gescheiden door een gordijn.’
Rond 1960 is het hele voorhuis met behulp van hardboard en schrootjes enigszins gemoderniseerd. Jan bouwde een douche en slaapkamers in het vierkant en een kamer op de voorhuiszolder.
Eind jaren vijftig werkten Thaam en zijn broer Kees op de boerderij Westeinderweg 57, waar nu Ton woont, toen bewoond door twee oudere tantes. Het plan was dat Thaam en zijn toekomstige vrouw in de boerderij aan de Kerkstraat zouden gaan wonen en moeder en haar nog thuiswondende kinderen in een huis op Kerkstraat 49. Zij waren daar zelfs al aan het behangen. Maar Nars Kamp, de overbuurman van de tantes, zei tegen hen: ‘Jullie kunnen veel beter naar Wognum gaan, dan kan Thaam op de boerderij komen wonen.’ Zo gezegd, zo gedaan. Thaam trouwde in 1958 en betrok met zijn vrouw Westeinderweg 57.
Riek trouwde in 1959.
hhs 2014
Op 10 januari 2014 heeft de Bouwhistorische Commissie van De Cromme Leeck een gesprek gevoerd met Riek Goossens-Ootes en haar broer Thaam Ootes. Zij zijn beiden geboren in de boerderij Kerkstraat 71, Thaam op 20-5-1932 en Riek op 3-10-1934. Ook aanwezig is Rieks echtgenoot Aad Goossens, auteur van de genealogie van de familie Ootes, waaraan enige gegevens in dit stuk ontleend zijn. Riek was onderwijzeres en woont met Aad in Wervershoof. Thaam boerde vanaf 1958 in de familieboerderij aan de Westeinderweg 57 (nu zijn zoon Ton Ootes). Hij woont in een burgerhuis aan de Westeinderweg, maar zal in 2014 verhuizen naar zijn geboortehuis aan de Kerkstraat.
Het gezin Ootes telde negen kinderen: vijf meisjes en vier jongens.
Gespreksonderwerp: de vroegere indeling en de bewoningsgeschiedenis van de boerderij.
Op de kadasterkaart uit ca. 1830 is de kavel nog onbebouwd.
Tot 1924 is de eigenaar Cornelis Heddes, in 1875 getrouwd met Grietje Wit (‘peet’ Griet).
Zij is geboren in de naastgelegen boerderij Kerkstraat 75, later eigendom van de familie Kamp. Zij was familie van Anna Wit, de moeder van Riek en Thaam. Misschien hebben Cornelis en Grietje de boerderij ge- of verbouwd.
Cornelis en Grietje waren kinderloos. Na het overlijden van Cornelis op 19 mei 1924 werd Grietje eigenaar. Eind jaren twintig verkocht zij de boerderij aan Cornelis (Cees) Ootes (1887-1952), die het bedrijf tot dan toe van haar pachtte. Na het overlijden van Cees in 1952 wordt zijn vrouw Anna Ootes-Wit (1895-1985) eigenaar. Anna was ook geboren in de naastgelegen boerderij, Kerkstraat 75. Zij verkoopt in 1975 de boerderij aan haar ongetrouwde dochter Maria Theresia (Trees, geboren 17-5-1925), die met haar broer Jan in de boerderij blijft wonen. Jan overlijdt in 2009 en Trees in 2013. In 2014 verkopen de erven de boerderij aan Petrus Nicolaas Jozef (Peter) Ootes, geboren 15-1-1961, zoon van Thaam, en zijn vrouw Maria Anna Bernadette (Marja) Knol, geboren 25-2-1962. Zij verbouwen de stolp voor eigen bewoning en het voorhuis tot een zogenoemde kangoeroewoning, waar hun (schoon)vader Thaam gaat wonen. Een kangoeroewoning is een zelfstandige woonruimte in een pand, maar met een gezamenlijke voordeur en één adres.
Het erf van de boerderij besloeg 1970 m2. Thaam: ‘Aan de voorkant was een wegsloot, met een brug. Er stonden diverse perenbomen: drie trosjesperen (een stoofperenras), twee op één stam geënte ijsbout/conferencen en op de hoek een kruidenierspeer.’ Achter de boerderij stond een varkensboet met houten wanden (getrapte weeg). Daarachter een plee (‘huisie’), die loosde op de sloot tussen Ootes en nummer 69, waar anno 2014 de familie Zuiker woont. Als de meiden veel vriendinnen over huis hadden, was de plee vaak lang bezet. Riek: ‘Bij hoge nood gingen we dan bij buurman Kamp!’ In de jaren vijftig is de boet vervangen door een stenen schuur en werd er in de boerderij een wc gemaakt. Thaam: ‘Of er ooit varkens in de nieuwe schuur gezeten hebben, weet ik niet.’ Er zit wel een varkensluik in.
Bij de boerderij hoorde drieënhalve hectare land aan de overkant van de Kerkstraat en ruim vier ha gelegen aan de Grote Zomerdijk. Dit stuk lag aan het eind van het land behorend bij de boerderij aan de Westeinderweg 57, nu van Ton Ootes. Op een gegeven moment in de jaren twintig is het land aan de Kerkstraat door Grietje Heddes-Wit (deels?) geschonken aan de paters van Mill Hill, zodat die daar een missiehuis konden bouwen. Toen dat uiteindelijk in Hoorn verrees, is de grond weer in bezit van de familie Ootes gekomen. Later werd er het A-veld van de voetbalvereniging Spartanen aangelegd en de Theresiaschool (Het Trefpunt) gebouwd. Doordeweeks liepen er schapen. Voor de voetbalwedstrijd moesten er schapenkeutels gezocht en opgeruimd worden. In 1961 is hier ook de r.k. jongensschool gebouwd, later vervangen door de gemengde Hiëronymusschool. Ten slotte verrees hier in 1982 ook nog de bibliotheek.
Het was een gemengd bedrijf: zo’n acht à tien koeien, enkele varkens en verder de teelt van onder andere pootaardappelen, bieten, witlof en bloembollen, zoals crown imperials, die in de volksmond ‘wenende vrouwen’ genoemd werden. In de oorlog, door de scheurplicht, graan. Als de varkens naar de ‘beer’ moesten (gedekt moesten worden) ging dat lopend met het varken naar berenhouder Beerepoot, die bij de molen aan het einde van de Oosteinderweg woonde.
Rond 1925 deelde Cees het werkpaard en de dorsmachine met rosmolen met zijn broer Klaas. Ook werd er samengewerkt met Dirk Schipper van de Kerkstraat tegenover bakker Schoutsen. In de jaren dertig was het geen vetpot. Moeder Anna zei later altijd: ‘De oorlog was erg, maar de crisistijd was erger.’ In de oorlog waren er Duitse soldaten, opgeroepen voor hun nummer, aan de overzijde gehuisvest, maar die zorgden niet voor onrust. Wel was er in 1945 een razzia in Wognum, waar het dorp erg onder geleden heeft.
Gewoond werd er in de keuken. Daar waren een kraan en een waterbak bij de buitenmuur. Het water uit de waterbak was niet erg helder en werd niet gebruikt. Er werd wel waswater gehaald bij de boerderij van buurman Kamp, dat was zachter. In de jaren vijftig werd de keuken vergroot door er een stukje vierkant bij te trekken. De vierkantspaal werd onder de zolder weggezaagd en op de zolder opgevangen door een liggende draagbalk.
Rechts van de voordeur was de woonkamer en links de slaapkamer. Daar sliepen de meisjes. De jongens sliepen op de open zolder van het voorhuis in ijzeren en houten bedden. Riek: ‘Later sliep ik ook wel onder de dakkapel, van mijn broers gescheiden door een gordijn.’
Rond 1960 is het hele voorhuis met behulp van hardboard en schrootjes enigszins gemoderniseerd. Jan bouwde een douche en slaapkamers in het vierkant en een kamer op de voorhuiszolder.
Eind jaren vijftig werkten Thaam en zijn broer Kees op de boerderij Westeinderweg 57, waar nu Ton woont, toen bewoond door twee oudere tantes. Het plan was dat Thaam en zijn toekomstige vrouw in de boerderij aan de Kerkstraat zouden gaan wonen en moeder en haar nog thuiswondende kinderen in een huis op Kerkstraat 49. Zij waren daar zelfs al aan het behangen. Maar Nars Kamp, de overbuurman van de tantes, zei tegen hen: ‘Jullie kunnen veel beter naar Wognum gaan, dan kan Thaam op de boerderij komen wonen.’ Zo gezegd, zo gedaan. Thaam trouwde in 1958 en betrok met zijn vrouw Westeinderweg 57.
Riek trouwde in 1959.
hhs 2014
Huisbeschrijvingen
December 2013
