Huisbeschrijvingen
Omschrijving
Nibbixwoud 2013
Stolpboerderij ‘Beukenhoeve’, Dorpsstraat 52, Nibbixwoud
Op een markante plek aan de Dorpsstraat, tegenover de Ganker en de St. Cunerakerk, staat de ‘Beukenhoeve’, een stolpboerderij van het West-Friese type, met ten zuidoosten eraan vastgebouwd een stolpschuur. Zie ook "oude foto`s" de luchtfoto. De boerderij was tot 1928 in handen van de familie Koning, o.a. Michael Koning,
geb. 7-7-1809, overl. 4-7-1875, daarna zijn zoon Nicolaas (Klaas), geb. 25-1-1842, overl. 10-10-1925. De familie Ter Schure (later veearts te Spierdijk) heeft er ook een paar jaar, als huurder, gewoond.
Vanaf 1928 is de familie Ruijter eigenaar.
De bouwhistorische commissie heeft in januari 2013 de boerderij opgemeten, vanwege het feit dat hij te koop stond. Het gehele complex is in september 2015 gesloopt, waarna Archeologie West-Friesland onderzoek verricht heeft.
Voorstolp
De voorstolp meet globaal 14 bij 18 meter. De datering is moeilijk vast te stellen 1870¹, zeker tijdens de kadastrale meting in ca. 1830 stond hier al een stolpboerderij, zie kaart. Het woongedeelte langs de noordgevel (wegzijde) en westgevel is in de jaren 1930 verbouwd en uitgebreid, nadat Dirk Ruijter het complex had kocht. Aan de voorzijde verrees naast de darsdeuren (van smalle kraaldelen) een nieuwe gevel met bovenverdieping en plat dak. Iets uit het midden een fraaie voordeur, met langwerpige zijruitjes
en drie bovenlichten (‘melkmeisje’), die aan beide zijden geflankeerd wordt door twee drielichts kozijnen
met bovenlichten. Op de verdieping twee dubbele uitzetramen met twee horizontale roetjes. Verspreid over de gevel zeven rozetankers plus twee in het geveldeel naast de darsdeuren.
Dit vernieuwde voorhuis omvat ook de plek waar zich vroeger een zout/kaaskamer bevonden zal hebben, rechts van de darsdeuren. Het voorhuis springt ongeveer 2.50 m uit (staart). De gevel is niet geheel symmetrisch. (Zie bij “oude foto`s” de voorgevel voor de verbouwing.)
Het woongedeelte is in 1963¹ opnieuw verbouwd. De westzijde heeft een vierkante schoorsteen, een (vereenvoudigde) in- en uitzwenkende dakspiegel waarin een modern dakraam, en een kleine ‘Gooise’ dakkapel met jaren twintig raamkozijn met twee horizontale roetjes. Geglazuurde zwarte oudhollandse dakpannen. De westgevel is in 1963(?) geheel vernieuwd en bevat thans twee grote ramen, een toegangsdeur, een wc-raam en een bijkeukenraam. Op een foto uit plm. 1935 is er t.h.v. dit raam een prachtige koedeur met gesmede deurroosters en een bovenlicht (zie “oude foto’s”).
De achtergevel zou uit plm. 1870 kunnen dateren. Halfsteens met klamp aan de binnenzijde. Getrapte dakspiegel en rode oudhollandse pannen. Staafankers. Zeven moderne 3-ruits betonnen stalramen. Tegen
de achtergevel is een met golfplaten gedekt kippenhok gemetseld, met verdiepte vloer.
De darsgevel (oost) is voorzien van brede rabatdelen op een bakstenen voet en heeft twee ramen.
Aardige gootklossen.
Interieur
Vierkant, waarschijnlijk van eiken (in ieder geval de staanders). Afm. 6.35 x 6.75 m. Het lijkt zeer oud: de staanders zijn niet geheel recht en de noordelijke en zuidelijke dekbalken zijn krom (in het midden hoger
dan aan de uiteinden); het lijken summier vlakgedisselde boomstammen. Overstek aan de west- en noordkant: boven het woongedeelte. Onder de noordelijke overstek zijn twee extra, recentere, ronde vierkantspalen geplaatst. Op deze wijze is het vierkant met plm. 1.15 m richting voorgevel uitgebreid, waarschijnlijk ten koste van het oorspronkelijke woongedeelte. Dit is wellicht bij de verbouwing in de jaren dertig gebeurd. De oorspronkelijke dubbele zwingen (schoren) zijn verwijderd. Nieuwe enkele zwingen
onder de overstek. De kalkzandstenen binnenmuren en houten wanden van het woongedeelte zijn hier zichtbaar. Aan de westkant bevindt zich nog (een rest van) de onderkant van de grote schoorsteen.
Het deel boven de zolder is weggesloopt. De huidige schoorsteen op het dak heeft hiermee geen verbinding.
Het woongedeelte het bevat anno 20131:hal met entree, slaapkamer met zachtboardplafond, kelder, woonkamer met zachtboardplafond, kelder, woonkamer met zachtboardplafond, woonkeuken met
eenvoudig keukenblok met vaste kasten, badkamer met lavet en douche, apart toilet, hal, houten trap naar eerste verdieping met overloop en drie slaapkamers. Eertijds bevond zich in de keuken een rechte schouw (geen smuiger) met paarsbruine tegels. Naast de gewone kelder, voor opslag van de weckflessen en dergelijke, bevind zich onder de woonkamer, meer aan de voorzijde van de boerderij, nog een flinke kelder waar in de tweede wereldoorlog onderduikers zich schuilhielden, daar was waarschijnlijk voorheen de opkamer boven gelegen. Er was plaats voor 6 onderduikers en de slaapplaatsen met strozakken zouden nog steeds aanwezig zijn.
De dars heeft aan de westzijde een (deels blankhouten, deels ossebloedrode) houten wand, met deur naar woongedeelte en kast. Rechts achterin een deur naar de koegang.
Koegang van zes vakken (twaalf koeien). Dit strookt niet met het aantal stalraampjes (zeven). De houten staanders zijn verwijderd en vervangen door een horizontale stalen balk. De oorspronkelijke zeven koevakken zijn vervangen door zes iets bredere. Dit i.v.m. het zwaarder worden van de koeien.
De westelijke drie vakken zijn nu afgescheiden van de rest en vormen een soort bijkeuken. Stalhout, groep en betonnen koeschutten met ijzeren koepalen zijn in beide gedeeltes nog aanwezig. Zware zolderbalken afgewisseld met leugenbalken.
Stolpschuur
Ten zuidoosten van de voorstolp en eraan vastgebouwd staat een stolpschuur van plm. 14.80 x 11.50 meter. Deze stolpschuur komt niet voor op de kadastrale kaart van 1830. Hij zou van ong. 1850 dateren¹. De stolp heeft de darsdeuren (met brede, vlakke delen) aan de wegzijde.
De darsmuur en voormuur zijn steens, beide zijn ooit vernieuwd, zie “oude foto`s”. Daarop is te zien dat in de voorgevel de zesruits ramen zijn vervangen door de huidige, omdat ter plaatse van de toenmalige kaaskamer koestallen gemaakt zijn. De darsgevel was voorheen, net als de darsgevel van de voorstolp, met brede rabatdelen uitgevoerd. Let op de fraaie gootklossen met de houten bakgoot.
De andere twee gevels zijn halfsteens (alle gevels anno jaren 1930?). Aan drie zijden gemetselde gootklossen. Getoogde 6-ruits betonnen stalramen in noord- en oostgevel, rechthoekige 3-ruits stalramen in west- en zuidgevel. Deur in noord-, oost- en zuidgevel. NB: op een foto uit 1939 zit in de noordgevel een deftige voordeur met brievenbus. Dit lijkt de dagelijkse voordeur te zijn. Mogelijk is de vroegere voordeur
van de voorstolp tijdens de verbouwing hierheen verplaatst.
NB: bij de zuidelijke koedeur lag als stoepsteen een grote hardstenen grafzerk van een vroegere eigenaar/bewoner Michael Koning. Deze ligt sinds 2015 in het pad langs de sloot aan de oostkant
van het perceel.
Tegen de zuidgevel een damwandprofiel-overkapping uit plm. 2000 en tegen de westgevel een (nimmer gevoegd!) melklokaal uit plm. 1979. Hier stond vroeger de kaasboet.
Rode en grijze oudhollandse pannen.
Interieur
Het vierkant meet ong. 5.50 x 3.75 m. De kap is beschoten met houten delen.
In de dars resten van een blauw geschilderde houten wand. Ter hoogte van het vierkant is deze weggezaagd; er is in het vierkant stalruimte met zoldering gemaakt voor jongvee. Later is deze ruimte verlengd, zodat er ook volwassen koeien konden staan.
Stallen tegen noord-, zuid- en westmuur. Betonnen koeschutten en ijzeren staanders. In de noordwesthoek deur naar voorstolp (koegang), in de zuidwesthoek deur naar melklokaal.
Aan de noordzijde van het vierkant bevinden zich de resten van een schoorsteen/schouw, geflankeerd door ossebloedrood geschilderde kastdeurtjes. Hier bevonden zich vroeger de kaaskamer en twee bedsteden. De kamer was voorzien van een houten vloer. De Ruijters hebben hier nog een aantal jaren kaas gemaakt. Ook was hier de pomp met verplaatsbare zinken goot, om beide koegangen van water te voorzien.
Erf
De voortuin wordt van de weg gescheiden door een hek, bestaande uit betonnen palen met onder en boven een ijzeren buis, waartussen gaas. De bovenzijde is versierd met een ‘zigzag’ gebogen strip. Dit hek zal geplaatst zijn na de demping van de wegsloot. Het damhek bestaat uit een gesmeed, dubbel spijlenhek met punten. De hekdelen zijn van ongelijke breedte. (Op een prentbriefkaart uit 1959, afgebeeld in het boek Wognum en Nibbixwoud in prentbriefkaarten door A.A.G. Smit op p.188, is het originele damhek te zien: een gesmeed, dubbel, gebogen hek voorzien van punten en twee gesmede dampalen met fraaie topversiering. Dit hek stond ook al op de brug over de wegsloot.) Links en rechts van het damhek staat een beukenboom, waaraan de boerderij zijn naam ontleent. Geen apart loophekje naar de voordeur. Aan de oostzijde, bij de erfscheidingssloot, is het tuinhek vervangen door een modern, gegalvaniseerd damhek, dat toegang geeft tot het achter de boerderij gelegen weiland. Hier stond een kastanjeboom. Die op de andere hoek staat er nog.
Op het achtererf een Zuid-Hollandse stal uit ca. 1980 op de plek van de vroegere grote boet (‘bulleboet’) en de mestplaat, zie “oude foto`s”. Daarop zijn ook de voersilo nog te zien en de varkenshokken. Daarachter was een z.g. ‘melkbon’ waar de koeien in de zomer (met de hand) gemolken werden.
In 1935 stond bij deze boet het ‘huisie’. Ten oosten van de Zuid-Hollandse stal een moderne mestplaat met jakobsladder en mestketting. Deze mestketting is, naast in de stal, in de stolpschuur ook nog aanwezig.
In 1907 liet Klaas Koning, zoon van Michael een renteniers woning bouwen, nr. 46, op de westelijke gelegen hoek van hun land, tegenover de kerk, zie Huisbeschrijvingen.
De tussen in staande school en woning zijn later gebouwd.
hhs-2013
-Zie ook het artikel over de ’Beukenhoeve’ in Jaarboek 2013.
¹ Informatie van de makelaar: Hendriks Agrarische Makelaardij, Amethyst 25, Hoorn.
Op een markante plek aan de Dorpsstraat, tegenover de Ganker en de St. Cunerakerk, staat de ‘Beukenhoeve’, een stolpboerderij van het West-Friese type, met ten zuidoosten eraan vastgebouwd een stolpschuur. Zie ook "oude foto`s" de luchtfoto. De boerderij was tot 1928 in handen van de familie Koning, o.a. Michael Koning,
geb. 7-7-1809, overl. 4-7-1875, daarna zijn zoon Nicolaas (Klaas), geb. 25-1-1842, overl. 10-10-1925. De familie Ter Schure (later veearts te Spierdijk) heeft er ook een paar jaar, als huurder, gewoond.
Vanaf 1928 is de familie Ruijter eigenaar.
De bouwhistorische commissie heeft in januari 2013 de boerderij opgemeten, vanwege het feit dat hij te koop stond. Het gehele complex is in september 2015 gesloopt, waarna Archeologie West-Friesland onderzoek verricht heeft.
Voorstolp
De voorstolp meet globaal 14 bij 18 meter. De datering is moeilijk vast te stellen 1870¹, zeker tijdens de kadastrale meting in ca. 1830 stond hier al een stolpboerderij, zie kaart. Het woongedeelte langs de noordgevel (wegzijde) en westgevel is in de jaren 1930 verbouwd en uitgebreid, nadat Dirk Ruijter het complex had kocht. Aan de voorzijde verrees naast de darsdeuren (van smalle kraaldelen) een nieuwe gevel met bovenverdieping en plat dak. Iets uit het midden een fraaie voordeur, met langwerpige zijruitjes
en drie bovenlichten (‘melkmeisje’), die aan beide zijden geflankeerd wordt door twee drielichts kozijnen
met bovenlichten. Op de verdieping twee dubbele uitzetramen met twee horizontale roetjes. Verspreid over de gevel zeven rozetankers plus twee in het geveldeel naast de darsdeuren.
Dit vernieuwde voorhuis omvat ook de plek waar zich vroeger een zout/kaaskamer bevonden zal hebben, rechts van de darsdeuren. Het voorhuis springt ongeveer 2.50 m uit (staart). De gevel is niet geheel symmetrisch. (Zie bij “oude foto`s” de voorgevel voor de verbouwing.)
Het woongedeelte is in 1963¹ opnieuw verbouwd. De westzijde heeft een vierkante schoorsteen, een (vereenvoudigde) in- en uitzwenkende dakspiegel waarin een modern dakraam, en een kleine ‘Gooise’ dakkapel met jaren twintig raamkozijn met twee horizontale roetjes. Geglazuurde zwarte oudhollandse dakpannen. De westgevel is in 1963(?) geheel vernieuwd en bevat thans twee grote ramen, een toegangsdeur, een wc-raam en een bijkeukenraam. Op een foto uit plm. 1935 is er t.h.v. dit raam een prachtige koedeur met gesmede deurroosters en een bovenlicht (zie “oude foto’s”).
De achtergevel zou uit plm. 1870 kunnen dateren. Halfsteens met klamp aan de binnenzijde. Getrapte dakspiegel en rode oudhollandse pannen. Staafankers. Zeven moderne 3-ruits betonnen stalramen. Tegen
de achtergevel is een met golfplaten gedekt kippenhok gemetseld, met verdiepte vloer.
De darsgevel (oost) is voorzien van brede rabatdelen op een bakstenen voet en heeft twee ramen.
Aardige gootklossen.
Interieur
Vierkant, waarschijnlijk van eiken (in ieder geval de staanders). Afm. 6.35 x 6.75 m. Het lijkt zeer oud: de staanders zijn niet geheel recht en de noordelijke en zuidelijke dekbalken zijn krom (in het midden hoger
dan aan de uiteinden); het lijken summier vlakgedisselde boomstammen. Overstek aan de west- en noordkant: boven het woongedeelte. Onder de noordelijke overstek zijn twee extra, recentere, ronde vierkantspalen geplaatst. Op deze wijze is het vierkant met plm. 1.15 m richting voorgevel uitgebreid, waarschijnlijk ten koste van het oorspronkelijke woongedeelte. Dit is wellicht bij de verbouwing in de jaren dertig gebeurd. De oorspronkelijke dubbele zwingen (schoren) zijn verwijderd. Nieuwe enkele zwingen
onder de overstek. De kalkzandstenen binnenmuren en houten wanden van het woongedeelte zijn hier zichtbaar. Aan de westkant bevindt zich nog (een rest van) de onderkant van de grote schoorsteen.
Het deel boven de zolder is weggesloopt. De huidige schoorsteen op het dak heeft hiermee geen verbinding.
Het woongedeelte het bevat anno 20131:hal met entree, slaapkamer met zachtboardplafond, kelder, woonkamer met zachtboardplafond, kelder, woonkamer met zachtboardplafond, woonkeuken met
eenvoudig keukenblok met vaste kasten, badkamer met lavet en douche, apart toilet, hal, houten trap naar eerste verdieping met overloop en drie slaapkamers. Eertijds bevond zich in de keuken een rechte schouw (geen smuiger) met paarsbruine tegels. Naast de gewone kelder, voor opslag van de weckflessen en dergelijke, bevind zich onder de woonkamer, meer aan de voorzijde van de boerderij, nog een flinke kelder waar in de tweede wereldoorlog onderduikers zich schuilhielden, daar was waarschijnlijk voorheen de opkamer boven gelegen. Er was plaats voor 6 onderduikers en de slaapplaatsen met strozakken zouden nog steeds aanwezig zijn.
De dars heeft aan de westzijde een (deels blankhouten, deels ossebloedrode) houten wand, met deur naar woongedeelte en kast. Rechts achterin een deur naar de koegang.
Koegang van zes vakken (twaalf koeien). Dit strookt niet met het aantal stalraampjes (zeven). De houten staanders zijn verwijderd en vervangen door een horizontale stalen balk. De oorspronkelijke zeven koevakken zijn vervangen door zes iets bredere. Dit i.v.m. het zwaarder worden van de koeien.
De westelijke drie vakken zijn nu afgescheiden van de rest en vormen een soort bijkeuken. Stalhout, groep en betonnen koeschutten met ijzeren koepalen zijn in beide gedeeltes nog aanwezig. Zware zolderbalken afgewisseld met leugenbalken.
Stolpschuur
Ten zuidoosten van de voorstolp en eraan vastgebouwd staat een stolpschuur van plm. 14.80 x 11.50 meter. Deze stolpschuur komt niet voor op de kadastrale kaart van 1830. Hij zou van ong. 1850 dateren¹. De stolp heeft de darsdeuren (met brede, vlakke delen) aan de wegzijde.
De darsmuur en voormuur zijn steens, beide zijn ooit vernieuwd, zie “oude foto`s”. Daarop is te zien dat in de voorgevel de zesruits ramen zijn vervangen door de huidige, omdat ter plaatse van de toenmalige kaaskamer koestallen gemaakt zijn. De darsgevel was voorheen, net als de darsgevel van de voorstolp, met brede rabatdelen uitgevoerd. Let op de fraaie gootklossen met de houten bakgoot.
De andere twee gevels zijn halfsteens (alle gevels anno jaren 1930?). Aan drie zijden gemetselde gootklossen. Getoogde 6-ruits betonnen stalramen in noord- en oostgevel, rechthoekige 3-ruits stalramen in west- en zuidgevel. Deur in noord-, oost- en zuidgevel. NB: op een foto uit 1939 zit in de noordgevel een deftige voordeur met brievenbus. Dit lijkt de dagelijkse voordeur te zijn. Mogelijk is de vroegere voordeur
van de voorstolp tijdens de verbouwing hierheen verplaatst.
NB: bij de zuidelijke koedeur lag als stoepsteen een grote hardstenen grafzerk van een vroegere eigenaar/bewoner Michael Koning. Deze ligt sinds 2015 in het pad langs de sloot aan de oostkant
van het perceel.
Tegen de zuidgevel een damwandprofiel-overkapping uit plm. 2000 en tegen de westgevel een (nimmer gevoegd!) melklokaal uit plm. 1979. Hier stond vroeger de kaasboet.
Rode en grijze oudhollandse pannen.
Interieur
Het vierkant meet ong. 5.50 x 3.75 m. De kap is beschoten met houten delen.
In de dars resten van een blauw geschilderde houten wand. Ter hoogte van het vierkant is deze weggezaagd; er is in het vierkant stalruimte met zoldering gemaakt voor jongvee. Later is deze ruimte verlengd, zodat er ook volwassen koeien konden staan.
Stallen tegen noord-, zuid- en westmuur. Betonnen koeschutten en ijzeren staanders. In de noordwesthoek deur naar voorstolp (koegang), in de zuidwesthoek deur naar melklokaal.
Aan de noordzijde van het vierkant bevinden zich de resten van een schoorsteen/schouw, geflankeerd door ossebloedrood geschilderde kastdeurtjes. Hier bevonden zich vroeger de kaaskamer en twee bedsteden. De kamer was voorzien van een houten vloer. De Ruijters hebben hier nog een aantal jaren kaas gemaakt. Ook was hier de pomp met verplaatsbare zinken goot, om beide koegangen van water te voorzien.
Erf
De voortuin wordt van de weg gescheiden door een hek, bestaande uit betonnen palen met onder en boven een ijzeren buis, waartussen gaas. De bovenzijde is versierd met een ‘zigzag’ gebogen strip. Dit hek zal geplaatst zijn na de demping van de wegsloot. Het damhek bestaat uit een gesmeed, dubbel spijlenhek met punten. De hekdelen zijn van ongelijke breedte. (Op een prentbriefkaart uit 1959, afgebeeld in het boek Wognum en Nibbixwoud in prentbriefkaarten door A.A.G. Smit op p.188, is het originele damhek te zien: een gesmeed, dubbel, gebogen hek voorzien van punten en twee gesmede dampalen met fraaie topversiering. Dit hek stond ook al op de brug over de wegsloot.) Links en rechts van het damhek staat een beukenboom, waaraan de boerderij zijn naam ontleent. Geen apart loophekje naar de voordeur. Aan de oostzijde, bij de erfscheidingssloot, is het tuinhek vervangen door een modern, gegalvaniseerd damhek, dat toegang geeft tot het achter de boerderij gelegen weiland. Hier stond een kastanjeboom. Die op de andere hoek staat er nog.
Op het achtererf een Zuid-Hollandse stal uit ca. 1980 op de plek van de vroegere grote boet (‘bulleboet’) en de mestplaat, zie “oude foto`s”. Daarop zijn ook de voersilo nog te zien en de varkenshokken. Daarachter was een z.g. ‘melkbon’ waar de koeien in de zomer (met de hand) gemolken werden.
In 1935 stond bij deze boet het ‘huisie’. Ten oosten van de Zuid-Hollandse stal een moderne mestplaat met jakobsladder en mestketting. Deze mestketting is, naast in de stal, in de stolpschuur ook nog aanwezig.
In 1907 liet Klaas Koning, zoon van Michael een renteniers woning bouwen, nr. 46, op de westelijke gelegen hoek van hun land, tegenover de kerk, zie Huisbeschrijvingen.
De tussen in staande school en woning zijn later gebouwd.
hhs-2013
-Zie ook het artikel over de ’Beukenhoeve’ in Jaarboek 2013.
¹ Informatie van de makelaar: Hendriks Agrarische Makelaardij, Amethyst 25, Hoorn.
